Co piją Polacy. Napoje niegazowane bez konserwantów, posiadają konserwanty jak wykazała kontrola IJHARS

Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) udostępniła wyniki przeprowadzonej w trzecim kwartale 2023 r. ogólnopolskiej, zaplanowanej kontroli dotyczącej jakości handlowej napojów bezalkoholowych – zarówno gazowanych, niegazowanych, jak i lekko gazowanych.

Przeprowadzono kontrole napojów bezalkoholowych

Badanie zostało zrealizowane w celu weryfikacji poprawności oznakowania i użytych składników na etapie produkcji napojów bezalkoholowych. Kontrolą objęto 55 producentów z całej Polski. W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości u 19 podmiotów, co stanowiło 34,5% wszystkich skontrolowanych producentów.

Etykiety na napojach niezgodne z rzeczywistością

Podczas kontroli jakości handlowej napojów bezalkoholowych stwierdzono nieprawidłowości w 4% z 99 skontrolowanych partii. Problemy dotyczyły m.in. niezadeklarowanego barwnika (tartrazyny), obecności niewykazanego barwnika (azorubiny) oraz używania substancji konserwujących (kwasu benzoesowego i kwasu sorbowego) pomimo deklaracji „bez konserwantów”.

Znakowanie

W zakresie znakowania sprawdzono 123 partie, z czego 37 zakwestionowano (30,1 %). Nieprawidłowości stwierdzone w tym zakresie dotyczyły m.in.: 

• podania błędnej informacji w zakresie składu (np. podanie niewłaściwej nazwy składnika; brak wyszczególnienia w składzie wszystkich składników, np. benzoesanu sodu; wymienienie składników nie użytych w produkcji napoju), 
• wprowadzania konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego (m.in. brak wskazania w nazwie informacji dotyczących szczególnego przetwarzania jakiemu został poddany produkt, np. pasteryzacji; podanie dwóch różnych nazw produktu; zamieszczenie na przedniej stronie rysunku brzoskwini i napisu „20 % soku”, podczas gdy produkt składał się z 19 % soku jabłkowego i 1 % soku brzoskwiniowego oraz aromatu),
• niewłaściwego oznakowania w zakresie wartości odżywczej  (np. brak wszystkich elementów wartości odżywczej), 
• niewłaściwego oznakowania datą minimalnej trwałości (np. użycie nieprawidłowego sformułowania poprzedzającego datę minimalnej trwałości lub podanie nieprawidłowej, wydłużonej daty minimalnej trwałości), 
• nieczytelnego oznakowania w zakresie warunków przechowywania oraz składu ze względu na nadruk jednych informacji na drugich, 
• braku procentowej zawartości składnika (zagęszczonego soku jabłkowego) występującego w nazwie środka spożywczego i podkreślonego graficznie na etykiecie, 
• podania obowiązkowych informacji na temat żywności, np. wykazu składników, czcionką o wysokości poniżej 1,2 mm, 
• użycia w oznakowaniu symbolu „Produkt polski” bez potwierdzenia w dokumentacji pochodzenia użytych składników.

Należy zaznaczyć, że oznakowanie skontrolowanych partii często zawierało jednocześnie kilka niezgodności.

Konsekwencje dla producentów napojów po kontroli JHARS

W związku z wykryciem szeregu nieprawidłowości, wobec producentów zastosowano różne sankcje.

• wydano trzy decyzje administracyjne z nałożonymi karami pieniężnymi o łącznej wartości 9 000 złotych.
• dodatkowo, wydano osiem decyzji nakazujących poprawne oznakowanie artykułów,
• trzy decyzje zakazujące wprowadzania do obrotu artykułów nie spełniających standardów jakości handlowej.
• na osoby odpowiedzialne nałożono siedem mandatów karnych o wartości 1 400 złotych, w tym sześć za brak zgłoszenia działalności do WIJHARS oraz jeden za brak legalizacji wagi.
• Ponadto, wszczęto 16 postępowań administracyjnych i wydano siedem zaleceń pokontrolnych.

To nie koniec kontroli. Aktualnie ruszył tryb odwoławczy od kar. Ponadto zawiadomiono sanepid i urząd miar.