Miliardy na transformację górniczą dla Polski. Trwa wygaszanie kopalni węgla. Środków nie otrzyma Lubelszczyzna

Polska otrzymała niemal 4,8 mld euro z puli grantów w ramach unijnego Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji Regionów Węglowych, który wynosi 19,7 mld euro. Te fundusze mają na celu łagodzenie skutków wygaszania przemysłu wydobywczego i zapewnienie lokalnym społecznościom odpowiednich warunków do życia z zachowaniem czystego środowiska naturalnego.

Wygaszanie wydobycia przemysłu górniczego

W ramach transformacji przeprowadzana jest stopniowa dywersyfikacja działalności zakładów górniczych w Polsce. Polegająca na stopniowym zmniejszaniu wydobycia i przechodzenia na zielone inicjatywy min. GOZ, produkcji komponentów dla technologii OZE, rozwoju OZE oraz zagospodarowania (rewitalizacji) powierzchni po działalności górniczej.

W regionie morawsko-śląskim, będącym jednym z głównych liderów procesu transformacji, przewiduje się zakończenie wydobycia w ostatniej czynnej tam kopalni do 2024 roku.

Plany energetyczne Polski do 2040 roku

Realizacja proponowanego program likwidacji górnictwa oznaczałaby koniec jakiegokolwiek wydobycia węgla kamiennego w Polsce do 2040 roku. Jednak w tym czasie przedstawiane są także inne propozycje, jak Polityka energetyczna Polski do 2040 roku, w której przewiduje się znaczną produkcję energii z węgla kamiennego wynoszącą w roku 2040 ponad 45TWh.

Takie plany odnośnie polityki energetycznej mają swoje uzasadnienie. Ponieważ od roku 2000 w Polsce oddano do użytku ponad 4 500 MW nowych mocy w elektrowniach opalanych węglem kamiennym, takich jak Kozienice II, Opole V i Opole VI, Łagisza II oraz Jaworzno III, To oznacza, że te elektrownie będą funkcjonować nie tylko w 2040 roku, ale nawet po 2070 roku i później. Te elektrownie będą potrzebować węgla kamiennego, niezależnie od jego źródła.

Skąd brać węgiel do tych kopalni? Import? Drodzy i niepewni dostawcy?

Jakie regiony zdecydowały się na transformację energetyczną?

Aby uzyskać fundusze z FST, regiony węglowe musiały sporządzić plany sprawiedliwej transformacji do 2030 roku. Te plany miały wskazywać obszary najbardziej dotknięte skutkami transformacji oraz proponować najlepsze metody łagodzenia społecznych, gospodarczych i środowiskowych problemów wynikających z tego procesu. 5 grudnia 2022 roku Komisja Europejska zatwierdziła 5 planów sprawiedliwej transformacji dla Polski, które obejmują:

• województwo wielkopolskie (podregion koniński) – 414 mln euro;
• województwo łódzkie (podregion piotrkowski i sieradzki) – 369 mln euro;
• województwo małopolskie (podregion oświęcimski) – 264 mln euro.
• województwo śląskie (podregion katowicki, tyski, bielski rybnicki, gliwicki, bytomski, sosnowiecki) – 2,2 mld euro;
• województwo dolnośląskie (podregion wałbrzyski) – 581 mln euro;

Lubelszczyzna bez miliardów – Bogdanka ma inne plany

Komisja Europejska odrzuciła wniosek Lubelszczyzny ze względu na mechanizm, który wyklucza regiony, gdzie przewiduje się budowę nowych kopalń lub przyznawanie nowych koncesji. Tymczasem spółka Bogdanka ma w swojej strategii plan rozpoznania nowych złóż węgla, a od roku 2026 planuje rozpoczęcie wydobycia węgla koksowego.