Małpia ospa jest rzadką chorobą wirusową. Wywoływana jest przez wirus ospy małp Orthopoxvirus simiae. Jak niebezpieczny jest wirus małpiej opsy? Jakie są objawy choroby? Najważniejsze pytania i odpowiedzi.
Co to jest małpia ospa?
Małpia ospa jest bardzo rzadką chorobą wirusową u ludzi. Jednak nazwa jest myląca. Patogen został po raz pierwszy wykryty u małp w duńskim laboratorium w 1958 roku, ale wirusolodzy zakładają, że patogen faktycznie krąży między innymi wśród gryzoni i wiewiórek. Wirus pierwotnie pochodził z Afryki Zachodniej i Środkowej.
Skąd pochodzi małpia ospa?
Ospa małp jest wywoływana przez stosunkowo dużego wirusa, który jest blisko spokrewniony z wirusem ospy wietrznej. To był czynnik sprawczy ospy prawdziwej, którą uważa się za zwalczoną od 1980 roku.
W porównaniu z ospą, małpia ospa może atakować wiele gatunków zwierząt, w tym różne gatunki ssaków, takie jak gryzonie czy małpy. Większość przypadków zakażenia małpią ospą u ludzi to tak zwane choroby odzwierzęce. Oznacza to, że wirusy są przenoszone ze zwierząt na ludzi. Przenoszenie wirusa jest najczęstsze w zalesionych obszarach środkowej i zachodniej Afryki.
Małpia ospa jest jedną z „powracających chorób”. Oznacza to, że choroba ponownie się rozprzestrzenia po jej zaniku. W ostatnich dziesięcioleciach epidemie nasiliły się, szczególnie w Afryce Zachodniej i Środkowej. Według organizacji zdrowia Unii Afrykańskiej, podczas pandemii koronowirusa miało miejsce kilka ognisk infekcji małpią ospą.
Jak niebezpieczna jest małpia ospa?
Według ekspertów infekcja wirusem ospy małpiej jest poważną chorobą, nawet jeśli u większości chorych ustępuje samoistnie i nie pozostawia trwałych uszkodzeń. Szczególnie zagrożone są dzieci, których śmiertelność z powodu infekcji jest znacznie wyższa niż w starszych grupach. Kobiety w ciąży są również bardziej zagrożone, ponieważ wirus może zostać przeniesiony na nienarodzone dziecko i może prowadzić do powikłań ciąży lub poronienia.
To, jak niebezpieczna jest infekcja małpią ospą, zależy również od rodzaju wirusa. Istnieją dwa znane warianty wirusa małpiej ospy. Wariant środkowoafrykański (wariant z Kongo) wydaje się być bardziej niebezpieczny, prawdopodobnie prowadzący do śmierci w dziesięciu procentach przypadków. Jednak dokładne informacje są trudne, ponieważ sytuacja w zakresie danych jest zła. Ostrożnie dobra wiadomość: Jak dotąd jednak wydaje się, że wszyscy dotknięci chorobą w Europie i USA nabawili się wariantu zachodnioafrykańskiego. W większości przypadków choroba z nią jest raczej łagodna i leczy się sama. W pojedynczych przypadkach możliwe są śmiertelne choroby.
Jednym z najczęstszych problemów są infekcje bakteryjne współistniejące z wirusem małpiej ospy. Mogą one prowadzić do zapalenia płuc lub opon mózgowych lub ślepoty z powodu infekcji rogówki.
Jakie są objawy małpiej ospy u ludzi?
Nie tylko patogeny są blisko spokrewnione, ale objawy ospy prawdziwej i małpiej są również podobne: wiele osób dotkniętych chorobą ma gorączkę około jednego do dwóch tygodni po zakażeniu. Ponadto ma spuchnięte węzły chłonne, bóle głowy, pleców, mięśni i ogólne zmęczenie.
Typowa wysypka przypominająca pęcherze pojawia się zwykle kilka dni po wystąpieniu gorączki – w przypadku małpiej ospy najczęściej na twarzy, często na dłoniach, stopach i błonach śluzowych jamy ustnej. Te krosty mogą być bardzo swędzące lub bolesne.
Jednak przebieg zakażenia małpią ospą może być również tak łagodny, że pozostaje niewykryty. Zwiększa to ryzyko przeniesienia wirusa na inne osoby.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) osoby dotknięte małpią ospą zwykle nie chorują tak poważnie, jak w przypadku prawdziwej ospy prawdziwej. Były one bardziej śmiercionośne, a także łatwiejsze do przenoszenia.
Jaki jest okres inkubacji?
Okres inkubacji jest dość długi, od jednego do trzech tygodni.
Jak można się zarazić małpią ospą?
Z jednej strony wirus małpiej ospy jest przenoszony przez duże kropelki w powietrzu, którym oddychamy. Jest to szczególnie ryzykowne dla osób mieszkających z osobami zakażonymi lub zapewniających im opiekę medyczną.
Ponadto zakażone krosty na skórze są zaraźliwe. Każdy, kto wejdzie w kontakt z nim lub z zainfekowanym materiałem, może się zarazić.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotychczas zakładano, że przenoszenie wirusa z człowieka na człowieka jest ograniczone. Najdłuższy udokumentowany dotychczas łańcuch infekcji wynosił sześć przypadków.
Jak możesz się chronić przed małpią ospą?
Według WHO najważniejszym działaniem podejmowanym przez służby zdrowia jest poszukiwanie osób kontaktowych zarażonych w celu przerwania łańcuchów transmisyjnych.
Istnieje również skuteczna szczepionka, która według WHO jest oferowana kontaktom wysokiego ryzyka. Jest to dalszy rozwój szczepionki przeciwko ospie, którą zastosowano przeciwko ospie. Ponieważ wirusy są podobne, ich skuteczność w walce z małpią ospą powinna wynosić 85 procent.
Jednak szczepienie sprzed dawnych lat nadal wydaje się pomagać w walce z obecną infekcją wirusem ospy małpiej: według WHO osoby zaszczepione są bardziej narażone na łagodniejszy przebieg choroby.
Jaka jest obecna sytuacja w Europie?
Światowej Organizacji Zdrowia zgłoszono ponad 250 przypadków zakażenia małpią ospą z 16 krajów na całym świecie. W tym USA, Kanada, Belgia, Wielka Brytania, Portugalia, Hiszpania, Czechy, Włochy i Niemcy.
WHO ostrzega jednak przed rozprzestrzenianiem się wariantu ospy w Europie. Szef WHO na Europę Hans Kluge powiedział, że obawia się, że rozprzestrzenianie się wirusa może przyspieszyć w miesiącach letnich dzięki masowym zgromadzeniom, festiwalom i imprezom.
Eksperci próbują teraz zidentyfikować łańcuchy infekcji i inne możliwe ofiary. Personel medyczny powinien być uczulony, aby rozpoznał zakażenie małpią ospą jako taką. Należy zbadać osoby z nietypowymi wysypkami skórnymi.
Nie po raz pierwszy przypadki małpiej ospy pojawiły się w Europie czy Stanach Zjednoczonych. W 2018 r. miała miejsce również udokumentowana sprawa w Izraelu. Jednak wszystkie te infekcje mogą być powiązane z podróżami lub kontaktami ze zwierzętami importowanymi z Afryki Zachodniej lub Środkowej. Wirus małpiej ospy jest częściowo endemiczny w Afryce Zachodniej i Środkowej, a w przeszłości zdarzały się powtarzające się epidemie.
Dokładny zakres obecnego wybuchu epidemii małpiej ospy w Europie jest nadal niejasny.
Małpia ospa w Polsce
W Polsce nie ujawniono jeszcze żadnego przypadku małpiej ospy. W innych krajach osobom zakażonym małpią ospą zaleca się kwarantannę w domu.
Dodaj swój komentarz