Silniki z turbosprężarką – czym się charakteryzują i jak o nie dbać?

Czym dokładnie jest turbosprężarka, co daje takie rozwiązanie i jak powinniśmy dbać o turbodoładowany silnik, aby służył nam jak najdłużej i możliwie bez najmniejszych awarii?

Turbosprężarka jest maszyną składającą się z turbiny i sprężarki. Oba te elementy montowane są na wspólnym wale i zamknięte w obudowie. Montuje się je w pojazdach mechanicznych w celu zwiększenia ciśnienia powietrza wpadającego do komory spalania. Wzrost ciśnienia realizowany jest przy wykorzystaniu energii gazów wylotowych powstających podczas spalania mieszanki paliwowo-powietrznej w cylindrze.

Przekładając to na polski, turbosprężarka wykorzystuje ciśnienie spalin do zwiększenia ilości powietrza wpadającego do silnika. Im więcej powietrza i paliwa tym większa moc silnika bez zmiany jego sprawności. Zasada działania turbosprężarki w połączeniu z silnikiem przedstawiona została w materiale wideo poniżej.

Jakie silniki mogą być wyposażone w turbosprężarkę?

W zasadzie każdy silnik można wzbogacić o turbosprężarkę. Nawet jeżeli Wasz pojazd nie był w nią seryjnie wyposażony to chcąc podnieść moc możecie takową zainstalować. Wiąże się to jednak z odpowiednimi modyfikacjami.

Układy fabryczne (montowane w fabryce przez producenta samochodu) charakteryzują się optymalnym rozmiarem oraz wydajnością działania dla danego silnika. Wśród najpopularniejszych oznaczeń silników turbodoładowanych znajdziemy takie skróty jak:

TDI – skrót z ang. Turbo Direct Injection – silniki diesla z takim oznaczeniem montowane są w pojazdach koncernu VAG, czyli: Volkswagen, Audi, Seat, Skoda.
D-4D – silniki diesla montowane w pojazdach Toyoty.
Multijet – silniki diesla montowane w pojazdach koncernu FCA, czyli: Fiat, Alfa Romeo, Lancia.
dCi – silniki diesla montowane w pojazdach grupy Renault, czyli: Renault, Dacia, Nissan.
CRDi – silniki diesla montowane w samochodach Kia i Hyundai.
TSI, TFSI – silniki benzynowe montowane w pojazdach koncernu VAG, czyli: Volkswagen, Audi, Seat, Skoda.

Co daje Nam turbosprężarka?

Turbosprężarka powoduje (w dużym uproszczeniu) wzrost ciśnienia powietrza wpadającego do cylindra, a co za tym idzie podnosi moc silnika. Jej zakres działania może być całkiem szeroki, ale nigdy nie obejmuje całej rozpiętości prędkości obrotowej silnika. Najłatwiej możemy zaobserwować różnicę na przykładach:

Jak dbać o dobrą kondycję turbosprężarki?

Silniki turbodoładowane wcale nie muszą być droższe w utrzymaniu niż wolnossące jednostki. Tajemnica tkwi w regularnym serwisowaniu oraz umiejętności używania tego urządzenia.

Należy pamiętać o trudnych warunkach pracy turbosprężarki – temperatura gazów wylotowych atakujących wirnik turbiny sięga nawet 600 st. C, a prędkość z jaką obraca się wał może sięgać kilkunastu, kilkudziesięciu a nawet kilkuset tysięcy obrotów na minutę, co przekłada się na ogromne obciążenie dla układu łożyskującego oś.

Aby całość pracowała możliwie jak najdłużej bez jakichkolwiek awarii należy dbać o kondycję elementów układu dolotowego silnika, intercoolera (urządzenie schładzające sprężane powietrze wpadające do silnika – chłodnica powietrza), układu smarującego oraz wylotowego. Wszelkie nieszczelności bądź uszkodzenia będą miały bezpośrednie przełożenie na działanie turbosprężarki.

Co robić, aby przedłużyć życie Naszego turbo?

1. Pamiętaj o odpowiednim poziomie oleju (oraz jego dobrej jakości).
2. Po odpaleniu silnika daj mu się zagrzać. Zimny, gęsty olej może nie zostać przetłoczony do turbosprężarki (może to spowodować jej zatarcie) lub będzie ona pracowała pod zbyt dużym obciążeniem. Gdy temperatura silnika osiągnie optymalną wartość (ok. 90 st. C) bez obaw możemy mocniej wciskać pedał przyspieszenia i cieszyć się mocą naszego samochodu.
3. Po dynamicznej jeździe lub po jeździe w trasie nie wyłączaj silnika zaraz po zatrzymaniu pojazdu. Wielu producentów umieszcza stosowne informacje o tym, że już po zakończeniu jazdy należy odczekać od 20 sekund do 2 minut przed wyłączeniem silnika. Ma to na celu schłodzenie oleju, krążącego w układzie oraz obniżenie temperatury spalin, co przekłada się na spadek temperatury turbosprężarki.
4. Kontrolujcie stan układu dolotowego – częste kontrole stanu filtra powietrza (szczególnie jeśli poruszamy się w obszarach o dużej ilości kurzu), kontrole węży dolotowych, stanu intercoolera z pewnością pozwolą zawczasu zareagować na wszelkie nieprawidłowości. Im szybciej zareagujemy w przypadku jakieś awarii tym bezpieczniejsza będzie nasza turbosprężarka.

Co zrobić, gdy turbosprężarka ulegnie awarii?

Odpowiedź na to pytanie zależy od rodzaju uszkodzenia. Pierwszym co należy zrobić jest demontaż turbosprężarki i poddanie jej oględzinom. Jeżeli możliwa jest naprawa należy oddać ją do specjalisty zajmującego się regeneracją tych elementów (koszt naprawy zależny od rozmiarów turbosprężarki, producenta oraz rozmiarów uszkodzeń. Może wahać się w przedziale 500 – 1000 PLN).

W przypadku, gdy jej naprawa nie jest już możliwa (uszkodzenia niemożliwe lub nieopłacalne do usunięcia) należy ją wymienić na egzemplarz używany sprawny lub egzemplarz fabrycznie nowy. Rozpiętość cenowa w tym wypadku może być ogromna. Zależy przede wszystkim od producenta, wielkości, czy kupujemy w ASO (Autoryzowana Stacja Obsługi – serwis dealera marki) czy kupujemy w sklepie z częściami samochodowymi oraz czy chcemy zamontować taką jak była, czy większą (przy okazji wymiany).

Opracowanie: Test Auto